Miodunka plamista, płucnik - właściwości, zastosowanie w medycynie i kosmetyce

MiodunkaPiękne, różnobarwne kwiaty miodunki plamistej sprawiają, że dziś jest znana przede wszystkim jako roślina ozdobna. Przed wiekami była jednak jedną z najpopularniejszych roślin leczniczych. W okresie, kiedy nie znano antybiotykoterapii, skutecznie walczyła z chorobami górnych dróg oddechowych, w tym zapaleniem płuc oraz gruźlicą. Nazywano ją potocznie płucnikiem lekarskim.

Miodunka plamista powraca dziś z rozmachem do świata medycyny naturalnej. Co ważne, pozwala walczyć nie tylko z infekcjami układu oddechowego, ale znajduje szereg innych zastosowań. Bez wątpienia warto jej się uważnie przyjrzeć i dołączyć do swojej naturalnej apteczki.

Miodunka - roślina ozdobna i lecznicza

Miodunka plamista to niewielka bylina dorastająca do około 20 centymetrów, zaliczana do rodziny ogórecznikowatych. W obrębie gatunku wyróżnia się 18 odmian rośliny. W warunkach naturalnych występuje w Europie oraz Azji. Preferuje przy tym dość żyzne gleby bogate w materię organiczną. Dobrze znosi obficie nawodnione podłoże. Zwykle rośnie w półcieniu lub na obszarach całkowicie zacienionych. Rośnie w lasach, sadach oraz na łąkach. Jest rośliną mrozoodporną, której bulwy umieszczone w glebie mogą bez problemu przetrwać zimę.

Jej cechą charakterystyczną są kruche, owłosione łodygi oraz liście sprawiające wrażenie szorstkich w dotyku. Ta bylina o wyjątkowych właściwościach leczniczych zakwita zwykle wczesną wiosną, a czasami w końcu zimy. Zbierana jest od marca do maja. Co ciekawe, jej kwiaty mogą przybierać różną barwę. W zależności od etapu rozwoju płucnik kwitnie na różowo, czerwono, fioletowo, a nawet niebiesko. Zwykle po zapyleniu przez owady kwiaty zmieniają barwę z niebieskiej na różową. Ich kolor jest jednak również uwarunkowany kwasowością podłoża. Jest to roślina miododajna, która przyciąga pszczoły.

Kwiaty miodunki

Kwiaty miodunki

Liście miodunki

Liście miodunki

Właściwości miodunki - bogactwo substancji leczniczych

Badania prowadzone na przestrzeni ostatnich lat dowodzą, że roślina jest cennym źródłem rozmaitych związków chemicznych, wspomagających zdrowie na wielu płaszczyznach. Miodunka plamista to prawdziwe bogactwo krzemionki rozpuszczalnej w wodzie oraz innych substancji mineralnych i witamin, głównie A, B, C i E. Roślina zawiera także dużą ilość saponin, garbników oraz flawonoidów. Obecność kwercytyny powoduje, że roślina wykazuje właściwości odtruwające organizm. W jej kwiatach występują z kolei duże ilości antocyjanów - substancji o bardzo silnym działaniu przeciwutleniającym. Do antyoksydantów można też zaliczyć polifenole. Co ważne, doskonale koreluje z innymi roślinami o działaniu wykrztuśnym, między innymi z babką lancetowatą oraz podbiałem.

Zastosowania miodunki

Miodunka plamista, czyli płucnik, jak sama nazwa wskazuje działa zdrowotnie na płuca i układ oddechowy.  Pojawił się w medycynie ludowej już w okresie średniowiecza, kiedy pozwalał skutecznie walczyć z chorobami płuc. Jej podstawową właściwością jest fakt, że skutecznie rozrzedza wydzielinę zalegającą w płucach oraz oskrzelach. W ten sposób może być stosowana w leczeniu dolegliwości, którym towarzyszy suchy kaszel. Obecne w niej garbniki ograniczają kaszel i wzmagają jednocześnie odruch wykrztuśny.

Miodunka w schorzeniach układu oddechowego

Miodunka plamista jest naturalnym środkiem stosowanym wspomagająco w kuracji zapalenia płuc, astmy, mukowiscydozy, a także zapaleniu krtani oraz oskrzeli. Warto pamiętać o tym, że przez wiele lat miodunka była jednym z najskuteczniejszych preparatów wykorzystywanych w leczeniu gruźlicy. Jej działanie przeciwwysiękowe oraz przeciwkrwotoczne pozwalało leczyć ogniska chorobowe i skutecznie łagodziło powodowane przez nie dolegliwości. Miodunka stymuluje bowiem bliznowacenie tkanki płucnej uszkodzonej przez prątki gruźlicy. Napar z rośliny znakomicie regeneruje błonę śluzową gardła. Z tego względu płukanki z płucnika są zalecane osobom skarżącym się na dolegliwości bólowe.

Warto pamiętać, że specyfik, świetnie odbudowuje nabłonek, wysuszony i podrażniony działaniem tabletek, których zadaniem jest rozprawienie się z drobnoustrojami bytującymi w gardle. Doskonale łagodzi także chrypkę. Dzięki substancjom śluzowym zawartym w łodygach i liściach rośliny, płucnik działa osłonowo na drogi oddechowe. Spożywanie naparów z ziela jest więc zalecane osobom przebywającym w zapylonych pomieszczeniach. Sprawdza się w przypadku mieszkańców dużych aglomeracji, w których panuje wysoki poziom zanieczyszczenia powietrza. Obecność witamin A oraz C sprawia, że miodunka wspomaga dodatkowo układ immunologiczny, stymulując do produkowania przeciwciał. Powoduje to, że zmniejsza ryzyko infekcji i łagodzi jej przebieg.

Przyjazna dla żołądka, jelit i nerek

Ta niezwykła roślina o pięknych, ozdobnych kwiatach znajduje również zastosowanie w leczeniu chorób układu pokarmowego. Doskonale sprawdza się w kuracji choroby wrzodowej żołądka oraz dwunastnicy. Regeneruje błonę śluzową i zapobiega tworzeniu się nadżerek wywoływanych nadmiernym wydzielaniem kwasu solnego. Posiada także właściwości antybakteryjne, co z kolei powoduje, że ogranicza namnażanie się bakterii Helicobacter pylori. Roślina znajduje też zastosowanie w leczeniu biegunek. Zawarty w jej liściach kwas chlorogenowy zwiększa absorpcję wody przez kosmki jelitowe, zaś substancje śluzowe pozwalają zredukować podrażnienia nabłonka wyścielającego drogi pokarmowe. Stosowanie jej w nadmiernych ilościach może jednak prowadzić do zaparć. Napar z płucnika świetnie sprawdza się jako płukanka jamy ustnej. Działa ściągająco, przyspiesza gojenie się ran oraz aft. Właściwości antyseptyczne powodują ponadto, że pomaga pozbyć się przykrego zapachu z ust. Miodunka znajduje również zastosowanie jako środek odtruwający organizm. Doskonale wiąże toksyny i w formie nieprzyswajalnej usuwa je z organizmu. Posiada właściwości moczopędne, chroniąc pęcherz moczowy przed występowaniem stanów zapalnych. Co ważne, po miodunkę powinny sięgnąć także osoby cierpiące na kamicę nerkową.

W walce ze schorzeniami neurodegradacyjnymi

Badania prowadzone na przestrzeni ostatnich lat wykazały ponadto, że miodunka plamista znacząco poprawia przewodzenie impulsów nerwowych. Obecnie naukowcy starają się dowieść, że roślina może znaleźć szerokie zastosowanie w leczeniu chorób neurodegradacyjnych. W wielu specjalistycznych ośrodkach w Europie trwają badania mające na celu wykorzystanie miodunki plamistej w profilaktyce oraz leczeniu demencji. Wielu uczonych upatruje w niej także naturalny i skuteczny specyfik do walki z chorobą Parkinsona oraz Alzheimera. Dobrej kondycji układu nerwowego sprzyjają ponadto zawarte w roślinie witaminy z grupy B.

Warto też zwrócić uwagę na bogactwo antyoksydantów zawartych w roślinie. Antocyjany oraz flawonoidy to związki, które skutecznie walczą z wolnymi rodnikami. Zabezpieczając ściany naczyń krwionośnych przed destrukcyjnym działaniem tych szkodliwych produktów przemiany materii, ograniczają odkładanie się w nich blaszki miażdżycowej. Chronią w ten sposób serce oraz układ krążenia. Usprawniają też pamięć i zdolności poznawcze. Spożywanie naparów z miodunki jest więc zalecane osobom w podeszłym wieku oraz tym, które wykonują pracę umysłową. Można je także stosować w przypadku pacjentów w stanie ogólnego osłabienia psychicznego i fizycznego organizmu.

Miodunka w kosmetyce

Miodunka plamista wykazuje szereg walorów kosmetycznych. Przyrządzone z niej odwary, napary oraz maceraty działają ściągająco na skórę. Dzięki temu przyspieszają gojenie się ran. Jej właściwości przeciwwysiękowe powodują, że pomaga tamować krwawienia. Płucnik posiada także działanie przeciwbakteryjne. Roślina świetnie sprawdza się w przypadku tzw. opatrunków aktywnych, utrzymujących wysoką wilgotność między gazikiem oraz raną. W ten sposób usuwają nadmiar wysięku i jednocześnie warunkują odpowiednią wymianę gazową. Utrudniają przy tym dostęp drobnoustrojom, chroniąc przed zainfekowaniem rany. Płucnik lekarski może być stosowany wspomagająco w kuracji trądziku, wyprysków skórnych oraz owrzodzeń. Przemywanie twarzy specyfikami z miodunki, przywraca jej ponadto promienny wygląd i redukuje zmarszczki. Może stanowić doskonałą pielęgnację uzupełniającą cery wrażliwej oraz mieszanej. Zawarta w niej alantoina działa łagodząco i kojąco na skórę. Znakomicie sprawdza się przy leczeniu stanów zapalnych, odparzeń oraz wszelkiego rodzaju podrażnień. Warto także zaznaczyć, że miodunka poprawia kondycję włosów. Redukuje stany zapalne skóry, odżywia cebulki i przywraca włosom miękkość oraz blask. Natomiast spożywanie naparu z miodunki wzmacnia komórki skóry od wewnątrz. Roślina jest bowiem bogata w przeciwutleniacze. Te z kolei, niszcząc wolne rodniki, chronią przed uszkodzeniami tkanek, objawiającymi się przedwczesnym starzeniem skóry.

Domowe preparaty sporządzone na bazie miodunki plamistej

Miodunka może być przyrządzana na wiele sposobów. Podczas infekcji dróg oddechowych zaleca się sporządzanie herbaty z płucnika. W tym celu należy 2 łyżeczki suszonego ziela zalać wrzątkiem. Napar jest gotowy do spożycia po około 15 minutach. W chorobach żołądka sprawdza się z kolei odwar z rośliny. Jej suszone liście należy gotować przez 10 minut, a następnie odstawić na pół godziny. Przyrządzony w ten sposób specyfik spisuje się także jako lek służący do przemywania ran oraz kosmetyk, pomocny w walce z trądzikiem i innymi zmianami skórnymi. W celu oczyszczenia i odtrucia organizmu z toksyn, można natomiast pokusić się o przyrządzenie maceratu z płucnika. Pół szklanki suszonych ziół należy zalać dwiema szklankami chłodnej wody i odstawić na około 6 godzin. Po przecedzeniu preparat jest gotowy do picia.

Amatorzy oryginalnych kulinariów mogą z kolei pokusić się o placki z kwiatami miodunki. Należy jednak pamiętać o tym, że w miodunce są obecne alkaloidy pirolizydynowe. Przedawkowanie lub długotrwałe stosowanie specyfików przyrządzonych na bazie rośliny, może skutkować osłabieniem czynności wątroby, objawiającym się bólem brzucha oraz wymiotami.

Komentarze