Okresy rozwojowe człowieka - od urodzenia do starości

Okresy rozwojowe człowiekaPrzychodzący na świat noworodek jest dawką dużej radości dla rodziców. Czas oczekiwania przez 38 tygodni, a niekiedy jeszcze dłużej dobiega końca, a maluch zaczyna samodzielnie istnieć- poza łonem matki. W momencie narodzin zaczyna się ważny etap dla dziecka - przechodzi ono bowiem z życia płodowego w życie pozapłodowe.

Pojawia się wiele zmian dla tak małego człowieka - przede wszystkim uruchamia ono oddychanie płucne i wtedy następuje zmiana krążenia płodowego na krążenie właściwe.

Akcja serduszka jest szybka i wynosi około 130 skurczów na minutę, oddech spłyca się i jest częsty. Dzidziuś dużo śpi, a jego zachowanie jest ograniczone do bezwarunkowych odruchów. Do czwartego tygodnia życia masa ciała wynosi już cztery kilogramy. Noworodek budzi się w ciągu doby 6-7 razy na posiłek, często budząc swoich rodziców także w nocy.

Okres niemowlęcy, okres pokwitania i wieku młodzieńczego

Okres niemowlęcy trwa do pierwszego roku życia. Wtedy właśnie w życiu noworodka zachodzą ważne dla dalszego rozwoju zmiany. Pierwszą istotną zmianą jest zrośnięcie kości czaszki a także ciemiączka; pojawiają się pierwsze żeby mleczne - dzieci zazwyczaj dają o nich znać poprzez płacz. Przyrost masy mięśniowej może być nawet dwukrotny, a długość ciała może nawet się zmienić o 25 cm. W związku z tym doskonali się budowa układu mięśniowego, nerwowego oraz narządów zmysłów. Wszystko po to, by przygotować organizm do pierwszych zmian ruchowych dziecka. Około 3 miesiąca dziecko zaczyna podnosić główkę, a już 2 miesiące później przewraca się samodzielnie na bok. Wstawanie samodzielne następuje około 6-10 miesiąca, a 4 miesiące później  stawia już pierwsze kroki i zaczyna chodzić. Dołącza się do tego pierwsze słowa, dziecko potrafi już powtórzyć usłyszane dźwięki i rozumieć zakazy i nakazy.

Kolejne dwa lata życia dziecka wiążą się stricte z ciągłymi zmianami, doskonaleniu poznanych czynności oraz wykonywaniu nowych, zaskakujących zdolności. Przede wszystkim ważne dla dziecka jest kształcenie prawidłowej postawy ciała - utrwala się fizjologiczne wygięcie kręgosłupa, zmieniają się proporcje (ciało się wydłuża). Następuje również ostateczne wyrzynanie się zębów mlecznych, proces ten kończy się. Układ mięśniowy i nerwowy doskonali się coraz bardziej, a dziecko staje się żywe i ruchliwe. Po ukończeniu pierwszego roku życia potrafi już chodzić do tyłu, umie wejść po schodach, a także posługuje się łyżką i widelcem. W związku z rozwinięciem się układu nerwowego następuje rozwinięcie się mowy - pod koniec roku drugiego dziecko zna około 300 słów, zaś już rok później ta liczba zwiększa się trzykrotnie, rozwija się także wyobraźnia i pamięć. Nasze pociechy umieją już nawiązywać nowe kontakty i bawią się z rówieśnikami.

Po ukończeniu przez dziecko 3 roku życia zmienia się etap w życiu naszej pociechy, wstępuje ono w okres przedszkolny. Niekoniecznie musi ono uczęszczać do przedszkola, żłobka - zmiany następują samoistnie. Sylwetka malucha staje się smuklejsza, kończyny dolne rosną przystosowując się do ogólnej postawy ciała. Wykonywane przez dziecko ruchy stają się precyzyjne, konkretne i celowe. Dziecko w tym wieku rozwija swój talent artystyczny, ale także ważne w zabawach jest chęć odkrywania, eksperymentowania. Mowa malucha jest już rozwinięta - buduje ono złożone zdania, zadaje wiele pytań (rodzice wiedzą o co chodzi). Dodawanie, czy odejmowanie sprawiają maluchowi kłopot, lecz radzi sobie z tym używając do liczenia dodatkowych przedmiotów -na przykład paluszków. Układ immunologiczny zaczyna kształtować odporność swoistą.

Powyższy etap dla dziecka jest źródłem wielu odczuć związanych z każdą sferą życia. Następuje wtedy nowy okres dla przedszkolaka - przejście do szkoły. Jest to okres młodszy szkolny i zazwyczaj trwa on od 7 roku życia do 11. Chociaż spada tempo rozwoju fizycznego, zmiany są widoczne gołym okiem. Sylwetka nadal smukleje, ponieważ ciało się wydłuża. Szwy czaszki ostatecznie są zarośnięte, wypadają zęby mleczne a na ich miejsce tworzy się uzębienie stałe. Intensywnie tworzona jest pamięć i mowa dziecka, wypracowuje zdolność do podejmowania systematycznych obowiązków. Po ukończeniu 11 roku życia dziecko przechodzi w okres pokwitania, ten okres jest bardzo istotny w późniejszym życiu zarówno nastoletnim i dorosłym. Zachodzi mnóstwo zmian, a najważniejszą jest kształtowanie się zdolności do rozrodu, czyli podtrzymania gatunku. Zdecydowanie zaznaczają się różnice dymorficzne, inne dla dziewcząt i chłopców. U dziewcząt są to przede wszystkim zwiększenie szerokości bioder, rozwój gruczołów piersiowych, owłosienia pachowego i łonowego i pierwsza miesiączka. U chłopców zwiększenie szerokości barków, powiększenie jąder i prącia, rozrost krtani oraz przyrost masy mięśniowej. Następuje zdolność do myślenia abstrakcyjnego, logicznego oraz przyjmowanie i akceptacja innego zdania. Około 17. do 24. roku życia kształtują się ostateczne kształty liniowe ciała, a organizm przechodzi w okres wieku młodzieńczego. Rozwój narządów wewnętrznych dobiega końca, także układ nerwowy ostatecznie staje się odporny na stres i kreuje się odpowiedzialne zachowanie. Nadal kształtują się niektóre cechy morfotyczne.

Okres wieku dorosłego i droga do starości

Po ukończeniu w 24. roku życia i osiągnięciu okresu dorosłości właściwie wszystkie procesy kształtujące sylwetkę i organizm człowieka zostają zakończone. Od 24. roku życia przez następne szesnaście lat będzie trwać okres dorosłości, tak bardzo oczekiwany przez młodziaków. Postrzegając gołym okiem organizm, to zbyt wiele nie zmienia się - rysy twarzy nie zmieniają się, choć mogą tworzyć się pierwsze zmarszczki. Nic bardziej mylnego, ponieważ właśnie w tym okresie organizm osiąga największą wydolność biologiczną - siła i wytrzymałość są na największym poziomie, człowiek jest zdolny do długotrwałego wysiłku w stresowych sytuacjach. Wtedy właśnie następują największe sukcesy w życiu zawodowym, ale także rodzinnym - jest to odpowiedni moment na założenie rodziny, określenie swojej pozycji zawodowej i społecznej. Fizjologiczne zmiany powstają wskutek starcia powierzchni żujących zębów trzonowych a także wsteczne zmiany w narządzie ruchu.

Osiągnięcie bariery 40 lat dla niektórych ludzi określa istotną zmianę w ich życiu - większa chęć zwolnienia życia zawodowego na rzecz rodzinnego, tęsknota z młodością czy pokazanie, że starzenie się ich nie dotyczy. Organizm właśnie po osiągnięciu tych 40 lat będzie przez kolejne dwadzieścia w okresie wieku dojrzałego - odpowiedzialnych decyzji, trafnych wyborów lub podsumowania już dokonanych. Kobiety w tym okresie teoretycznie tracą zdolność do rozrodu, ponieważ jajniki kończą powoli swoje funkcjonowanie. Na głowie pojawiają się pierwsze siwe włosy, u mężczyzn mogą nawet zacząć wypadać. Zmarszczek na skórze jest coraz więcej, skóra stopniowo wiotczeje. Przyśpiesza się także odkładanie tkanki tłuszczowej.

Powyżej 60 roku życia organizm znajduje się już w okresie starości. W tym okresie człowiek staje się bardziej podatny na choroby. Ze względu na wiotczenie skóry, więzadeł, mięśni i niemożność szybkiego ich regenerowania postępuje spadek sił i możliwości fizycznych. Następuje także uwstecznienie funkcji zmysłów, pogarsza się wzrok, słuch oraz powonienie, a w związku z tym spadek możliwości intelektualnych. Okres starości trwa aż do śmierci.

Społeczeństwo starzeje się, warto więc zadbać o ludzi nas otaczających. Niekiedy życzliwość i dobre słowo są w stanie zastąpić wiele rzeczy.

Komentarze