Rodzynki - właściwości, kalorie, wartości odżywcze, rodzaje

RodzynkiRodzynki są jednymi z najbardziej popularnych bakalii. Przed wiekami miały jednak o wiele większą wartość i były popularnym środkiem płatniczym. Obok miodu, znakomicie zastępowały cukier, wzbogacając smak wielu potraw. Historycy uważają, że to właśnie dzięki nim armia Hannibala przetrwała przeprawę przez Alpy.

Rodzynki, jeszcze kilka lat temu musiały ustąpić miejsca jagodom goji. Teraz znowu powracają do łask i to nie tylko za sprawą znakomitego smaku. Zawarte w nich substancje odżywcze sprawiają, że są świetną przekąską, która śmiało może zastępować niezdrowe słodycze. Co kryją w sobie rodzynki? Dlaczego warto po nie sięgać?

Skąd pochodzą rodzynki?

Kiedy dokładnie pojawiły się rodzynki, dokładnie tego nie wiadomo. Naukowcy spekulują, że te wyjątkowe bakalie powstały przypadkowo na plantacjach winorośli prowadzonych przez Ormian oraz Fenicjan. Grona, które nie zostały zebrane, wyschły na słońcu, a następnie zostały odnalezione przez robotników zbierających owoce. Szacuje się, że wydarzenie to miało miejsce około 4 tysiące lat temu. Około XI wieku, feniccy kupcy rozwozili je po terytorium Grecji. W ten właśnie sposób rodzynki zagościły w Europie. Dziś największym producentem tych bakalii jest jednak Kalifornia, dostarczająca rocznie około 1,2 miliona ton produktu. Rodzynki, które można znaleźć na sklepowych półkach, pochodzą też często z Turcji, Iranu oraz Chin.

Jak powstają rodzynki?

Do produkcji rodzynków wykorzystuje się bezpestkowe odmiany winogron. Zebrane owoce są następnie rozkładane na tacach i suszone na słońcu. Dzięki temu zachowują swoje właściwości odżywcze i wyjątkowy smak. Proces trwa od 2 do 4 tygodni. Następnie rodzynki są oczyszczane, sortowane i pakowane. W charakterze konserwantu, zapobiegającego psuciu się produktu, używany jest zwykle dwutlenek węgla, nadający im dodatkowo piękną, złocistą barwę.

Rodzynki występują w kilku rodzajach, odmianach

Drobne i czarne to tzw. koryntki powstające z czerwonych, bezpestkowych winogron.

Rodzynki koryntki

Rodzynki koryntki

Popularne w Polsce są też większe i jaśniejsze rodzynki smyrneńskie. Do grupy tej są zaliczane sułtanki, rodzynki damasceńskie oraz perskie.

Rodzynki sułtańskie

Rodzynki sułtańskie

Amatorzy dużych, żółtych owoców powinni z kolei sięgnąć po rodzynki Jumbo.

Rodzynki Golden Jumbo

Rodzynki Golden Jumbo

Rodzynki - kalorie, indeks glikemiczny

Czego jest najwięcej w rodzynkach? Oczywiście cukru. Suszone winogrona obfitują w cukry proste, głównie fruktozę. Wbrew pozorom mają jednak dość niski indeks glikemiczny, co powoduje, że w niewielkich ilościach mogą być spożywane przez diabetyków, ponieważ nie wpływają negatywnie na gospodarkę insulinową.

Warto jednak pamiętać o tym, że są to wysokokaloryczne bakalie. W 100 gramach produktu znajduje się około 300 kalorii. Jedzone w nadmiarze mogą więc powodować odkładanie się tkanki tłuszczowej. Z tego względu zaleca się stosowanie ich jako przekąski w godzinach dopołudniowych, kiedy organizm ma czas na spalenie nadmiaru kalorii. Rodzynki są jednak zalecane sportowcom. Dlaczego? Ponieważ są naturalnym produktem, dostarczającym zastrzyk energii.

Rodzynki - wartości odżywcze

Rodzynki są cennym źródłem substancji odżywczych. Obok węglowodanów można w nich znaleźć białka oraz witaminy. Wśród tych ostatnich prym wiodą witaminy z grupy B, głównie kwas foliowy. 100 gramów produktu pokrywa 10% dziennego zapotrzebowania na tę substancję. Suszone winogrona obfitują też w witaminę K, która wpływa na krzepliwość krwi oraz pozwala zadbać o mocne kości. Obecne w nich witamina E oraz kwas askorbinowy to z kolei związki o silnym działaniu przeciwutleniającym. Znakomicie zwalczają stres oksydacyjny, będący główną przyczyną chorób serca oraz nowotworów. W rodzynkach nie brakuje też minerałów. Najwięcej jest w nich:

  • potasu,
  • miedzi,
  • manganu,
  • żelaza,
  • magnezu,
  • wapnia,
  • fosforu,
  • cynku.

Rodzynki - właściwości prozdrowotne

Coraz więcej diabetyków oraz lekarzy przekonuje o właściwościach winogron, wpływających pozytywnie na kondycję serca. Wszystko za sprawą resweratrolu. To antyoksydant, który skutecznie chroni przed miażdżycą. Nie brakuje go także w rodzynkach. Dzięki temu bakalie te świetnie walczą z wolnymi rodnikami, przyczyniającymi się do odkładania złogów cholesterolowych w naczyniach krwionośnych. Wzmacniają ponadto mięsień sercowy. W rodzynkach nie brakuje również błonnika, który ogranicza wchłanianie tłuszczów do krwi przez kosmki jelita cienkiego. Wysokie stężenie potasu powoduje, że spożywanie rodzynków jest też znakomitym, naturalnym sposobem na wyregulowanie ciśnienia krwi.

Rodzynki ciemne

Ciemne rodzynki

Rodzynki w profilaktyce nowotworów

Resweratrol to nie jedyny przeciwutleniacz, jakie jest zawarty w rodzynkach. Suszone winogrona mają o wiele więcej antyoksydantów niż świeże, dlatego są niezastąpione w profilaktyce chorób nowotworowych. Na uwagę zasługują przede wszystkich katechiny, cenione w walce z rakiem jelita grubego. Inne przeciwutleniacze zawarte w suszonych winogronach to kwasy: galusowy, chininowy oraz kawowy. Ich zadanie polega przede wszystkim na tym, że opóźniają procesy starzenia się komórek, pozwalając na długo zachować młody wygląd i świetną kondycję.

Zapobiegają próchnicy

A czy wiecie, że rodzynki mogą być przekąską, wpływającą na zdrowie zębów? Chociaż brzmi to nieprawdopodobnie, do takich właśnie wniosków doszli naukowcy w wielu instytutach badawczych na świecie. Bez względu na to, że suszone winogrona zawierają sporo węglowodanów, nie powodują próchnicy. Wręcz przeciwnie - pomagają z nią walczyć. Wszystko za sprawą związków fitochemicznych, które pozwalają hamować rozwój bakterii, również tych ze szczepu Streptococcus mutans odpowiedzialnych za rozwój próchnicy.

Pomagają na zaparcia na zaparcia

Rodzynki wykazują ponadto pozytywny wpływ na pracę układu pokarmowego. Zawarty w nich błonnik wraz z kwasem winowym sprzyja rozwojowi pożytecznych bakterii w jelitach. Pobudza też perystaltykę jelit, zapobiegając zaparciom. Rodzynki są także wykorzystywane w walce z biegunką. Nie można zapominać również o tym, że suszone winogrona skutecznie redukują objawy zespołu jelita drażliwego.

Bogactwo jodu i wapnia

Rodzynki to także jedne z nielicznych bakalii, które mają w swoim składzie jod. To pierwiastek, który reguluje pracę tarczycy. Nie brakuje w nich także manganu oraz wapnia. Minerały te, razem z zawartą w suszonych winogronach witaminą K, pomagają zadbać o dobrą kondycję kości. Przeciwdziałają ich demineralizacji oraz chronią przed złamaniami. Z tego właśnie względu po rodzynki powinny regularnie sięgać kobiety w okresie menopauzy, u których znacząco wzrasta ryzyko zachorowania na osteoporozę.

Rodzynki dla zmęczonych

Wysoka zawartość w rodzynkach witamin z grupy B oraz magnezu sprawia, że świetnie wspomagają układ nerwowy. Skutecznie poprawiają pamięć i koncentrację, co powoduje, że powinny po nie sięgać osoby wykonujące pracę umysłową. Suszone winogrona redukują też objawy stanów lękowych i depresji. Pomagają walczyć ze stresem i ułatwiają zasypianie. Z kolei duże stężenie żelaza powoduje, że warunkują dobre dotlenienie komórek, przez co niwelują uczucie zmęczenia i znużenia. Zawarta w nich mirycetyna sprawia, że spożywane regularnie stanowią świetną profilaktykę choroby Alzheimera. Z kolei zawarta z nich arginina powoduje, że rodzynki są w wielu krajach uznawane za afrodyzjak. To aminokwas, który podnosi płodność i libido zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn.

Jak wykorzystać rodzynki w kuchni?

Rodzynki są na szeroką skalę wykorzystywane w kuchni. Nie można jednak zapominać o tym, że powinny być odpowiednio przechowywane. W przeciwnym razie stracą swoje właściwości. Po otworzeniu paczki należy przesypać je do szczelnie zamkniętego pojemnika. Powinny być schowane w miejscu zacienionym. Przechowywane w ten sposób rodzynki są przydatne do spożycia przez około 6 miesięcy. W tym czasie można śmiało dodawać je do wypieków - ciast czy chleba. Rodzynki świetnie urozmaicą również desery czy musli. Doskonale komponują się z mięsami i serami. Mogą też stanowić ciekawy składnik sałatek przygotowywanych na bazie szpinaku, sałaty, kapusty czy jarmużu. Po rodzynki mogą sięgać wszyscy - zarówno dorośli, jak i dzieci. Warto jednak pamiętać, że bakalie te są źródłem tyraminy - substancji mogącej zaostrzać migrenowy ból głowy.